Category: भाषा/ संस्कृती/ पर्यटन

तुर्सीय व्यहाय व्यालाकु छिजि दोखुसेत भिङ्गु टोनगु तुर्सीये महत्व: तुर्सी त प्रकृतिये ल्याखाःन् स्वर्न थिता ब्वँकु बुयेन् येउ घाँस ल्याखाये सिमाये ख्वाल खेउँ । ओये सिमा मेमेबु सिमा थेँ टाहागेको ड्वाक्कु जुयेन् येउ सिमा मखे । न उ सिमालान् कटहर, भोगटे, लेँबु थे ड्वाक्ड्वाकु पाङ् सियेन् येउ खेउँ । आन्थिनुं उ ओप्तेचा सिमाये महत्व थुकेइ मल कि मेमेबु ड्वाक्ड्वाकु सिमा... Read More

थापरेये महनी दोखसेङ् बाँलकु तु जुयेनच्वन जेउ । दोखसे छेँछेँकु महनीये रनक व छनक दयेन् चहकदयेन् च्वन जेउ । थापरे महनी नेपाल सम्वत् ११४३ कौलात्वा परेवान्नसि थन्हु सिंदर तिङ (टिका फये) न्हिटुल्के येक्कु बाँलकु जुर । वा मायार, फस मायार । आन्थिनु धादिङखेन्न लत्के येउ भूखापन भातिभाति मन ग्यात्केर्जु । आन्थिनु मिपिस्त आमु प्रकृतिये ज्येखँ त ओप्तेचा रीत बार्पयेन् वास्ता... Read More

महनी यर, आमताक्कुय महनीय रनक मेवुतातु दउजु । आउ आनागु ब्याला ययेउ मखेत जेउ । कोब्नये नक्छेँ सेङये पेटीकु, श्यामसुन्दरये लाङाकु, आगमछेँकु, कोर्छेँ सेङ्कु, टसीचाये डोबरकु, पिङ्गलये डोबरकु, नाश्वर डोबरकु, दुङ्गलये सेङ लाङाकु, आन्थितु थाब्नये सेङ् लाङाकु, भीमसेन डोबरकु थउ थउ ट्वालये साङतपेन, त्वासपेन, दाजुकिंज, तिताकेहेपेन ग्वार्मुङन् च्वङन् पूmलपाती खुन्हु गोपैं मेस स्यारिउरी, गुल्मा मिलैजुयेन् मेस हाइउरी, डुकु गिब्लान् हाइउरी,... Read More

दोखुनु भाजु मैजुन् उ खँ त दुपान नुगर्ननसि मनकु कायेन् थुकेइलौ कि नेवाः देय् दबू हङ हाती खेउँ हङन् । येँ नेपाल भाषालान् न्वन्हार्न नेवाः देय् दबू हङ द्वाल्खा नेपाल (नेवार) भाषालान् हरिमल्नसिन् नेवार देशय् डोबर खेउँ । आउ डोबर हत्नसिन् मिपे हूल ग्वार्मुङन् च्वइँत दकेय् ठाइँ हङन् थुकेइमल । तर छिजि द्वाल्खा नेवारी भाषालान् हरिमल्नसिन् प्याखन हुकेय् ठाइँ वा... Read More

बाँपीझ्याला, येँ । भीमेश्वर नगरपालिका वडा ल्याखाः २ द्वाल्खा दुपान जन्म कायेन् स्वःनिग काठमाडौं (येँ, यल व ख्वप) दुपान ययेन् थउ थउ ल्याखाः न् ज्येखँ येङन् च्वङन्दिउ ड्वाकुन्दांगु बुद्धिजीवी मानेरीमल्गु सम्मानित व्यक्तित्व दउ नापं द्वाल्खा त दुपान नुगर्ननसि भिंगु व बाँलकु मति तयन्दिउपे नाप नाप लरीउरी जुयन चोन । ईथि नाप लरीउरी ज्य खँकु भाजु मैजु पिस्त आउ येउ येँदला... Read More

साउन महिना त नेपाल सम्वत्य ल्याखाःन् अनला हरिमल यदि मलमास मलकु जुर्स उ साउन लाये दातिकु गुन्ला लकुजु । मलमास न येत्नसिन् गाठामा डुयेन्लि द्वाल्खाये देश दुपान द्ययेउ उइरी व डाकस खाकेइरी परम्परात लच्छिटुल्के जाउदियेन् च्वइँमल्दन । नत्रस गाठमा आमसीयये लितखुन्हुन्नसि पाङ्जा आमसीखुन्हुटुल्के द्यउ उइरी चलन दमु । उतु ल्याखाःकु थापरे साउन महिनाये ३२ गते गुन्लाये परेवान्नसि द्येउ उइरी ज्ये... Read More

छीजि द्वाल्खाये मुलखा छीजि ययेउरा हङन् चलेन् च्वन । झ्यालापेन् ग्वङन् च्वन । चपिल प्वङ्ला जुयेन् ख्वाल खिङके च्वन । बाजाक् ठ्याकु मिपेन् मदयेन् प्याखन् मुचापेन् नक्कुकु लाहातयेन् पिरकायेन् च्वन । म्येहल्गुपेन् दर्स बाजा ठ्याकुपेन् मद । ढोलक बाजाक् ठ्याकुपेन् थिम्हा निस्म्हा पितयेर्स म्वारी फु मद । म्वारी फुपेन् पितयेर्स प्याखन् जुपेन् मदयेन् म्वारीये रसतु ताङन् वङन् च्वन । बाँसुरी... Read More

गाठामा नखत, द्वाल्खाये हाबिये मूलखँ (मौलिक) आउये बाखन् बाँपीझ्याला, द्वाल्खा । थनु गाठामा डुय आमसी खेउ । नेपाल दुपान गत्के नेवार वस्ती दउ ठाँईकु थनु ऊ नखत ङाकेर्जु । ईथितु प्राचिन शहर द्वाल्खाकुङ थनु गाठामा डुय नखत ङाकेर्जु । ईथितु नेपाल राज्य दुपान दउ गत्केथे नखत चखत मध्येकु हिन्दु हो बौद्ध धर्मय संयोजनकु नाप ज्यात्के ङाकेय खोईदयन ययन चोन ।... Read More

स्वर्नसिन् तुर्सी सिमा ओप्तेचा ख्वइँदमु । कृषि विज्ञानये ल्याखाःकु तुर्सी हङ कीरपेन् लियेन् छ्वउ थिता घाँस खेउँ । उ तुर्सीये लप्ती व स्वनलान् थिता साकु ताइदके नासकेउ गुण दमु । उ दउ ठाइँ कीरपेन् बझिङ्, पाँती, भुस्ना थिनागुपिस्त वये थिगुरी येइ मफउ । वये नासउ तत्व कीरपे लागिन् घ्यार्दउ वीख थिनागु जुर । आम्तु बास्नाये कारणन दुदुबरी व कस्तिमाटुल्के घके... Read More

…माय ख्वाल सोय् व्यालाकु छिजि दोखुसेत भिङ्गु टोनगु… थन्हु माये ख्वाल स्वये न्हि । छिजीन् हतगु वत माये ख्वाल स्वये आमसी । गुनानुं हतै वत मातातिर्थ आमसी । छिजी समाज जुकुन् मखे मा त मान्येकु उ लोक ब्रम्हाण्डकु तु दमु । आमु मान् छिस्त उ ब्व (धर्ती) कु पित माहाये जुर्स, मान् नइँ, त्वइँ, फि, लिङाइ व येउता ज्येखँपेन् ओमसिकेये,... Read More