Search

नेपाल सम्वत् ११४४ र प्राचिन शहर दोलखा

नेपाल सम्वत् ११४४ र प्राचिन शहर दोलखा
नेपाल सम्वत् ११४४ को अवसरमा हार्दिक मंगलमय शुभकामना उपेन्द्र प्रधान, दोलखा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपाल संवत् नेवारहरुको मात्रै संवत् नभएर नेपाल र सबै नेपालीको मौलिक संवत् हो भनेका छन् । न्हुदयाँ मुल समारोह समितीले आज बसन्तपुरमा आयोजना गरेको नेपाल संवतका प्रवर्तक एवं राष्ट्रिय विभूति शंखधर साख्वाःको प्रतिमामा माल्यार्पण तथा ¥याली सम्पन्न पछी आयोजित कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै वहाँले सो कुरा... Read More

नलेखिएको दोलखाको इतिहास, अनुसन्धानको पखाइमा

नलेखिएको दोलखाको इतिहास, अनुसन्धानको पखाइमा
प्रा.अमन श्रेष्ठ “जवसम्म दोलखाको इतिहास पूरा हुदैन, तवसम्म नेपालको इतिहास पनि अधुरो नै रहन्छ” ।– बाबुराम आचार्य इतिहास शिरोमणि बाबुराम आचार्यको उक्त भनाईले दोलखाको वस्तिको सुरुवात र इतिहास अति प्राचीन रहेको संकेत गरेको छ । गौरीशंकर हिमालको काख हिमाली पहाडी जिल्ला दोलखाको प्राचिन शहर दोलखाको आफ्नै ऐतिहासिक तथा मौलिक बिशेषता रहेको पाउँछौं । यो शहरले किराँतकाल, लिच्छवीकाल देखिको ऐतिहासिक एवं... Read More

प्राचिन शहर दोलखा र यस भित्रका मौलिक धाराहरू

प्राचिन शहर दोलखा र यस भित्रका मौलिक धाराहरू
सन्दर्भ जिर्णोद्वार सम्बन्ध विषयगत लेखक : अमर कुमार प्रधान संग्रह सहयोगी : बिके श्रेष्ठ ‘पासा’ पानी वा जल वा अंग्रेजीमा ‘वाटर’ भनिन्छ आँखिर जस्तो नाम दिए पनि यो तत्व बिनाको जीवनको परिकल्पना गर्न सकिएको छैन । हामी बसेको पृथ्वीमा दुई तिहाई भाग जल र एक तिहाई भाग जमिन रहेको मानिएको छ । एक तिहाई जमिन अहिले आठ अरब जनसंख्यामा उन्मुख... Read More

दोलखाको संक्षिप्त इतिहास

दोलखाको संक्षिप्त इतिहास
उपेन्द्र प्रधानगौरीशंकर हिमालको काखमा अवस्थित दोलखा जिल्लाको आफ्नै ऐतिहासिक एवं मौलिक विशेषतालाई नियाल्दा किराँतकाल, लिच्छवीकालदेखिको ऐतिहासिक पृष्ठभूमि बोकेर मल्लकालीन मठ–मन्दिर, देवदेवालय, मूर्तिकला, धार्मिकस्थल, ऐतिहासिक दरबार एवं चैन्यहरु रहेको यस दोलखा जिल्लाको ऐतिहासिक शहर हालको भीमेश्वर साँस्कृतीक नगर दोलखा नेपाल भित्र मात्र नभएर नेपाल बाहिर पनि उतिकै प्रख्यात र ख्याती प्राप्त रहेको पाउंछौं । ऐतिहासिक पृष्ठभुमीलाई नियाल्दा, नेपाल र तिब्बतको बीच... Read More

माटो भित्र लुकेको दोलखाको ईतिहास

माटो भित्र लुकेको दोलखाको ईतिहास
दोलखा शहरको आफ्नै विशेषता, भाषीक, धार्मीक र परम्परागत ऐतिहासिक महत्व बोकेको शहर हो । यसको अलावा यस ऐतिहासिक शहर भित्र पुरातात्वीक दृष्टिकोणले अझ महत्वपुर्ण स्थान रहेको छ । यसको ज्वलन्त उदाहरण राजकुलेश्वर निम्न माध्यमीक विद्यालयको भवन बनाउने बेलामा नेपाल सम्वत् १०९१ (वि.सं. २०२७) तिर जग हाल्ने बेलामा ५–६ फिट गहिराई खन्ने बेलामा माटो भित्र पुरिएर रहेको देव देवताको मुर्ति भेट्टिएको... Read More

महेन्द्रपथीय राष्ट्रवाद र नेपाल संवत्

महेन्द्रपथीय राष्ट्रवाद र नेपाल संवत्
हाम्रा राष्ट्रवादीहरूले भारतीय देवीदेवताहरूको स्मृतिमा भन्दा नेपाली पुत्री सीता, गार्गी, यशोधरा, भृकुटीलाई पुज्दै मोक्ष प्राप्तिको बोध किन गर्न सकिरहेका छैनन् ? नेपालको राष्ट्रियताको सवालमा भारत सम्बन्धित प्रसंग सदैव उठ्ने गर्छ । हामी यति साह्रो अभ्यस्त भइसकेका छौँ कि यसमा कुनै अस्वाभाविक लाग्दैन । राणा शासनविरुद्धको राजनीतिक आन्दोलन र त्यसपश्चात् भारतीय शासनसत्ताबाट हुने गरेका अनेकन् हस्तक्षेप तथा नेपालमाथि लादिएका विभिन्न असमान सन्धिका कारण भारतलाई... Read More

नेपालको ईतिहासमा पहिलो स्थानमा दोलखा

नेपालको ईतिहासमा पहिलो स्थानमा दोलखा
गौरीशंकर हिमालःहिन्दु धर्माबलम्वि प्रख्यात भगवान श्री महादेव र पार्वतीको उत्पत्ति भएको हिमाली स्थान अनि नेपालको समय मापनको केन्द्र रहेको छ ।चाँदीको सिक्काःनेपालको ईतिहासमा तत्कालिन दोलखाका राजा जयईन्द्रसिंह देवले पहिला पटक चाँदीको सिक्का प्रचलनमा ल्याएको स्थल ।द्वाल्खा भीमेश्वरःदेशमा आउन सक्ने संकटको संकेतको रुपमा पसिना आउने भीमेश्वर जुन भगवानलाई एक शिला तिन अवतारको रुपमा पुज्ने गरिन्छ ।कालिञ्चोकःहिन्दुहरुको तपोवनको रुपमा मात्र नभई नेपालकै... Read More

नेपालमा पहिला चाँदीको मोहर (सिक्का) चलाउने राजा दोलखाका जय ईन्द्रसिह देव

नेपालमा पहिला चाँदीको मोहर (सिक्का) चलाउने राजा दोलखाका जय ईन्द्रसिह देव
गौरीशंकर हिमालको काखमा अवस्थित दोलखा जिल्लाको आफ्नै ऐतिहासिक एवं मौलिक विशेषतालाई नियाल्दा किराँतकाल, लिच्छवीकालदेखिको ऐतिहासिक पृष्ठभूमि बोकेर मल्लकालीन मठ–मन्दिर, देवदेवालय, मूर्तिकला, धार्मिकस्थल, ऐतिहासिक दरबार एवं चैन्यहरु रहेको यस दोलखा जिल्ला नेपाल अधिराज्य भित्र मात्र नभएर नेपाल बाहिर पनि उतिकै प्रख्यात रहेको पाउंछौं । नेपाल र तिब्बतको बीच ब्यापारीक कारोबारको लागि बाटोघाटो खुलेपछि दोलखाको विकास भएको मानिन्छ । अर्शुवर्माको समयमा भोट... Read More