Category: मती/ थौ बिचार

छिजि द्वाल्खाय साझि ज्य खँकु थि जुईलौं, हातिङ चित्त बुझई मोजु खँ दर्स कुठाकु चोङन सल्लाह यरीलौं, छरपर्ट जुके पिपान चोङन बास मालाईलौं, सामाजिक ज्य खँकु सल्लाह यङन थि जुएन हाखेन उईलौं । द्वाल्खा थउ बुये ठाइँ ! द्वाल्खा थउ म्येथये ठाइँ । लाङाकु थिखाके धुलोपेन् दर्सङ्, नाकन च्वाकन्ये ब्वाथ्रापेन् बुर्सङ् थउ द्वाल्खा हङ थउतु खेउँ गु ठाँईकु माय कोखलान्... Read More

थापरे येँदला पुनिस् येर, हाथ्व द्यउ ब्वकेइ टेर, मेम्सीं स्वारेउ, तांगु वा ताँहे तान मातांगु व लुयेन् पितयेउ जुजु (राजा) हर्स वज्रधर बुद्धये मूर्ति हर्सं द्यउ ब्वकेयेउ, चिचा मुचापेन् मेम्सीं गयेन् म्येथयेउ जेउ आले दोखुनु रसतायेन् आगम छेँ हाखेन दोखुनु दाजुकिँज साङतपासापेन् थिठाइँ मुङन् ख्वाल चक्र्वङ्के द्वाल्खाये पुरान् खँपेन् पुल्के पुल्के खँ लायेन् छुत्के च्वङ खँपेन् ताइदयेउजेउ हङन् नस्पुटि टिक्रेत्के... Read More

ग्वा छिजिन् सियेन् मसिये सुकाये रा, थुयेन् मथुये सुकाये रा खँ थुई ठाकर । नेवार हङ द्वाल्खा दुपान जुकन्ु वा मखेले, नेपाल देशये ७७ जिल्ला दुपान जुकुन् मखेयेन् उ ब्रम्हाण्ड दुपानङ् नेवारपेन् दमु झण्डै ९० प्रतिशत नेवारपिसिन् थउ त ओँसिकेर्न इसि वा छिजी नेवारपेन् तु खेउँ हङन् च्वङ्गु दमु । आउ स्वःनिग देशये नेवार समुदायये मिपिसिन् नेपाल भाषा आले नेवार... Read More

…माय ख्वाल सोय् व्यालाकु छिजि दोखुसेत भिङ्गु टोनगु… थन्हु माये ख्वाल स्वये न्हि । छिजीन् हतगु वत माये ख्वाल स्वये आमसी । गुनानुं हतै वत मातातिर्थ आमसी । छिजी समाज जुकुन् मखे मा त मान्येकु उ लोक ब्रम्हाण्डकु तु दमु । आमु मान् छिस्त उ ब्व (धर्ती) कु पित माहाये जुर्स, मान् नइँ, त्वइँ, फि, लिङाइ व येउता ज्येखँपेन् ओमसिकेये,... Read More

–बालकृष्ण श्रेष्ठ “पासा”धायमाःल धाःसा नेवाः तयेगु परम्परा, संस्कृति, नखःचखः ल्याखा याना फइ मखु, नेवाः तयसं याना हे थ्व नेपाः देया नां जाना थाँ वया च्वंगु दु । थुकिया त थुयेका काइपिं सु दु थन ? धाय्बलय् यक्व मनुतयसं नेवाः धाइगु मे स्याना धाःधागु परिकार दयेका गथेँ कि छ्वय्ला, कचिला, दाक्युला, तखाला थें तु यक्व हे मेमेगु परिकार नं दइगु ।... Read More

तिथिकु थातकोत जुर्सं हतिइथि लर्सं थउ नखतचखत व थउ परम्परा त लिखन म्वछोयेन् त्वार्मतयेन् ङाकेइतु मल । पात्रो दकेउ ज्योतिषिपिसिन् हातिं मसके मसिके दके वा पक्कां मखे जेउ, आन्थिनुं खस बार्मुन् न दकेय् पञ्चाङ्ग पात्रो व नेवारपे ज्योतिषि गुरुपिसिन् दकेय् पञ्चाङ्गकु थातकोत पाउ तु खोइँ दमु । उ खँ कु आदिवासी जनजाति पिसिन् थिता खँउरि थुकेइतु मल्गु खोइँ दमु ।... Read More

येँ भाषालान् न्वन्हार्न नेवाः देय् दबू हङ द्वाल्खा नेवार भाषान् हरिमल्नसिन् नेवार देशय् डोबर खेउँ । आउ डोबर हत्नसिन् मिपे हूल ग्वार्मुङन् च्वइँत दकेय् ठाइँ हङन् थुकेइमल । तर छिजि द्वाल्खा नेवारी भाषालान् हरिमल्नसिन् प्याखन हुकेय् ठाइँ वा हातिङ् जात्रा ङाकेइत कत् थुकेइत भातिचा थात ल्वाप्ठोङन् डोङ पिकुना चुकेय् ठाइँ त डोबर हङन् सिके तये दमु । थिगुर ट्वालय् दात्तिकु... Read More

द्वाल्खाय् दोखुनु सामाजिक ज्येकुठी (संघ संस्था), ड्वाकुन्दांगु मानेरिमल्गु अभिभावकजनपेन्, साङतपेन्, दाजुकिँज आले ताताकेहेँपेन् १दोखुनु स्वयेन् हाखेन स्याउदाइ ! आले आउ हाखेन हाखेन ब्वाङन् ययेन् च्वंगु महनीय् उ रसताइदउ ब्यालाकु दोखुसेतं आउ येउ महनी दोखुसेलागिं बाालकु थ्वजु, भिंगु थ्वजु, थउ थउ छेँय् जाहानपे नाप रसताइदके मानेरी फउ ब्याला थाया इसिखेन्नलान् उ तु बाँलकु आले भिङ्गु टोनगु । हाबि मिखान् खोइँ मदउ... Read More

हाबिय् मिजातिपे दाबी, जगेर्ना व लहिमल्गुज्य हाबिय्मि (आदिवासी) त ओँसिकेर्न (परिचय) :उ मुलुक लोकय् गुं ठाइँकु हाबिन्नसितु चोँगन् थउ समाज व ट्वाल आले गाउँ बस्तीकु ब्यागल भाषा, ब्यागल वास्ती, ब्यागल नखतचखत आले ब्यागल्तु रीतिरिवाज हिल्के थिगुर ब्यागल मूल व कुलकु च्वंगु जातय् मिपिस्त हाबिय् मि (आदिवासी) हरिमल्गु जुर । अझ बाँलस्के थुके हरिमल्नसिन् गुं ठाइँकु बुर्नन्नसि त्वार्मत थिगुरतु बगाल या... Read More

समाजय् बयान ग्वा गिथि येरि ? आमु थिगुरतु समाज खेउँ । थिगुर त ट्वालय् मिपेन् खेउँ, भातिचा पाउ खोइँदउ हँग दउ व मदउय् ल्याखाकु खोइँ दउ खेउँ । मुचाताक्कु आखर ब्वन्न थिगुर तु साँफरकु च्वयेन्तये आखर ब्वँगन् यये खेङ्, दउपिसिन् ब्वङ साँफर व मदउ पिसिन् ब्वङ साँफर ब्यागल मदउ जु, आखर च्वये भ्वँर साँफरउङ् थिगुर तु जु खेङ् । आखर... Read More