Category: चाडपर्व

दोलखामा मनाइने ‘द्येउचा मारी पुन्हिस् (ठिला पुन्हिस्) नेवारहरूको प्राचीन शहर दोलखामा आजको पूर्णिमालाई ‘द्येउचा मारि पुन्हिस्’को रुपमा मानिए तापनि विशेष महत्व चाहिँ ‘ठिला पुन्हिस’ कै नामोच्चारण बढी नै गरिन्छ । यसमा पनि ‘ठि’को अर्थ अत्याधिक ठण्डी वा प्रचण्ड गर्मीले स्पर्श गरेको महशुस भएको अवस्थामा ‘ठिर’ शब्द प्रयोग भएको हो । जस्तो कि ‘चिकौला ठिर’ भन्नुको अर्थ जाडो महिनाले छोयो र... Read More

आजको तिथिमा पितृका नाममा दीपदान गरेर बालाचतुर्दशी पर्व मनाइन्छ । काठमाडौंको उपत्यकामा पशुपतिनाथ मन्दिर सँगसँगै उपत्यका बाहिर दोलखा भीमेश्वर लगायत शक्तिपिठहरुमा अघिल्लो दिनदेखि नै मानिसहरुको भीडभाड हुने गर्छ । हिजो रातभर जाग्राम बसेर, भजनकीर्तन गरेर दीप प्रज्वलन गरेपश्चात आज विहान शतबीज छर्ने चलन रहेको छ । शतबीजमा सप्तबीज हुन्छ । आउनुहोस् आजको दिनको को चर्चा गरौं । हिन्दू धर्म मान्नेहरुले... Read More

नेपाल सम्वत् ११४५, कछलाथ्वः ६ (२२ कार्तिक, २०८१) ७ नोभेम्वर, २०२४, विहीवार, बाँपीझ्याला । छठ पर्वको मुख्य दिन आज साँझ अस्ताउँदो सूर्यलाई पूजाआराधना गरी अर्घ दिइँदै छ । कार्तिक शुक्ल चतुर्थीदेखि सप्तमीसम्म मनाइने सूर्यदेवको आराधना, उपासना र पूजाको यो पर्व मङ्गलबारदेखि सुरु भएको हो । ऐतिहासिक पौराणिक ग्रन्थ महाभारतमा उल्लेख भएअनुसार द्रोपदीसहित पाँच पाण्डव अज्ञातवासमा रहँदा उक्त गुप्तवास सफलहोस् भनी... Read More

नेपाल सम्वत् ११४५, कछलाथ्वः ५ (२१ कार्तिक, २०८१) ६ नोभेम्वर, २०२४, बुधबार, बाँपीझ्याला । लोक आस्थाको महापर्व छठको दोस्रो दिन आज बर्तालु ‘खरना’ विधिको तयारीमा छन् । पर्वको पहिलो दिन कात्तिक शुक्ल चौथीका दिन मङ्गलबार ‘नहाय–खाय’ सम्पन्न गरेका बर्तालु आज कार्तिक शुक्ल पञ्चमी तिथिका दिन ‘खरना’ को तयारीमा लागेका हुन् । आज बिहान पवित्र स्नान गरी दिनभरि निराहार उपवास बसेर... Read More

नेपाल सम्वत् ११४४, कौलागाः १३ (१४ कार्तिक, २०८१) ३० अक्टोबर, २०२४, बुधबार, बाँपिझ्याला । कार्तिक कृष्ण त्रयोदशीका दिनमा मनाइने काग तिहार पर्व आज बिहान यमराजको दूतका रुपमा कागलाई मीठो–मीठो चीजबीज खान दिएर मनाइँदैछ । बिहान सूर्योदयकालमा त्रयोदशी भएको दिन काग तिहार मनाउनुपर्ने भएकाले शास्त्रसम्मत् रुपमा आज बुधबारलाई यो पर्व मनाउनुपर्ने निर्णय गरिएको नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिका अध्यक्ष प्रा श्रीकृष्ण... Read More

नेपाल सम्वत् ११४४, कौलागाः ११ (१२ कार्तिक, २०८१), २८ अक्टोबर, २०२४, सोमबार, बाँपीझ्याला । यही कात्तिक १८ गते आइतबार बिहान ११ः३७ बजे भाइटीकाको साइत शुभ रहेको समितिको आजको बैठकले निर्णय गरेको कार्यकारी निर्देशक सूर्यप्रसाद ढुङ्गेलले जानकारी दिए । पश्चिम मोहडा गरेर भाइटीका लगाउनुपर्ने पनि समितिले जनाएको छ । नेवार समुदायले मनाउने किजापूजा पनि त्यसै दिन गर्नुपर्ने जनाइएको छ । यस... Read More

नेपाल सम्वत् ११४४, कौलाथ्वः ९ (२६ असोज, २०८१) शनिवार, बाँपीझ्याला । मान्यजनबाट टीका र जमरा लगाएर आज विजयादशमी पर्व मनाइँदै छ । नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिले टीका लगाउने उत्तम साइत ११ बजेर ३६ मिनेटलाई तोकिदिएको छ । ११ बजेर ३६ मिनेटभन्दा अगाडि वा पछाडि टीका लगाउनै हुँदैन त ?‘टीका-जमरा देवीको प्रसाद हो, प्रसाद भन्ने कुरा जुन समयमा लगाए पनि... Read More

नेपाल सम्वत् ११४४, कौलाथ्वः ८ (२५ असोज, २०८१) शुक्रवार, बाँपीझ्याला । आज महानवमीको दिनलाई दोलखामा पूजाको रुपमा मान्ने गर्दछन् । भीमेश्वर मन्दिरमा आज विहान करीव ४ बजेतिर चागुविगुबाट सरकारी पूजाको निम्ती बाह्र बोका ल्याई पुजा गरेपछि मात्र अन्य व्यक्तिहरुको पूजा थाल्ने चलन छ । तर आजकाल उक्त पूजा नआएपनी भीमेश्वर गुठी व्यवस्थापनले उक्त बोका व्यवस्थापन गरि पूजा गर्ने गरिएको छ... Read More

महाअष्टमीलाई दोलखा नेवारी भाषामा नखतः भन्ने गरिन्छ । विहानै राइतीमा ब्राह्मण, देवीकोटको पुजारी, डमरु, लगायत अन्य कुल्याणको थाकतीहरु बाजागाजा सहित जम्मा हुन्छन् । कन्यकेटा (बर्तवन्ध नगरेको) बालकलाई सिङ्गार पटार गरेर ल्याएको हुन्छ । त्रिपुरासुन्दरीका पुजारी र ब्राह्मणले र राइती धारामाथी विशेष पूजा आजा गरिसकेपछि कन्यकेटालाई एक तिर पुजारीले अर्कोतिर डमरुले समातेर चोखो पानी थाप्न लगाउछन् । त्यस पछि सबैले थाप्ने... Read More

घटस्थापनाको सातौ दिन अथवा सप्तमीको दिन प्राचिन शहर दोलखाका नेवार समुदायहरुले धुमधामका साथ फुलपाती चाड मनाउँछन् । टोल टोलमा चाड मनाउन आ–आफ्नो घरमा दशैँ अवधि सम्म पुग्ने गरी मासु भित्र्याइन्छ । मासु भित्र्याउँदा पहिला पहिला मुल ढोका अगाडी विधिवत पूजा गरेर भित्र्याइन्थ्यो । तर आजभोली यो चलन हराइ सकेको छ । त्यस पछि नेवारी समाजका प्रन्येक घर–घरमा मासुका अनेक परिकारहरू... Read More