
अमरकुमार प्रधान, द्वाल्खा
थपेन् समितिकु च्वइँ धोन्लि दोखुनु स्वयेन् हाखेन होटेल तपसकु २०८१ दँ पुष महिनाकु द्वाल्खा भीमसेन देउकु भीम एकादशीये व्याला लत्के मद्भागवत् महायज्ञ गुन्हुटुल्ले येरिउरी बारेकु खँ ङेइलाइ (छलफल) येरि धोन्केयेन्लि अझटुल्ले हातिङ् चर्चा परिचर्चा म्वजुके येङ लागिन् सुभाय् (धन्यवाद !) ।
जुइतवा वि.सं. २०४५ व २०५० दँय् अतिवर्ष व उत्तर–पूर्वखेन्नये क्वाराङ खेन्न दउ शमीन् सीमाये हा दुत दुत मुयेन् ओङलागिन् देउये पूर्व खेन्नये पार्खाल डुरिटेङ्गु थिनागु जुये लागिन् प्रमुख जिल्ला अधिकारी (सी.डि.ओ.)ये नायत्वकु द्वाल्खा गुठी, कालिञ्चोक युवा क्लव, दोलखा गाउँ विकास समिति (लिबी) नगरपालिका शहरी विकास कार्यालय, द्वाल्खाये इञ्जिनियरपेन् नाप तयेन् गठन जुयेन्ली पुरातत्वये सिधा सहयोग, मेबु दोखुनु भक्तजनये चन्दा ग्वार्मुङन् भीमसेन देउये देगल आमुन्लि देक्वार (त्रिपुरासुन्दरी मन्दिर) नासजुयेन् च्वंगुत दकेइरी (जीर्णोद्वार) येरि धोङन्लि २०६३ दँय फागुन १० न्हिन्नसी १७ न्हि टुल्ले श्री मद्भागवत् महापुराण आले धनध्र्याञ्चल महायज्ञ लुवन्केरगु । (स्वइलौ स्मारिका २०६३) आकुलान् लित भीमेश्वर भगवत् सदन गठन जुयेन् २०७३ दँकु लकु माघये भीम एकादशी खुन्हुत एकाह यज्ञ येङन् समापन जु खँ स्मारिका २०७३ दँकु दम् ।
२०७२ दँय बैशाखकु भुकाप स्वङन्लि द्वाल्खा शहर येन्सङ् मि थिमाङ् परइम्वजुर । २०७२ दँय जेठ २५कु दोखुनु संघसंस्थापेन् मिलइजुयेन् भीमसेन देउकु स्वस्ति शान्ति एकाह जग्गे (यज्ञ) येङ खेउँ ।
आउ येउ भीम एकादशी खुन्हु गुन्हुये जग्गे (यज्ञ) येरिउरी ज्यँ खँ भिन्केङ् बाँलकु ज्येखँ खेउँ । आऊ भीमसेन देउकु स्याउदार येउपिसिन् देउत छाये ढ्याबा, गुल्प गुल्प तिसापेन् ग्वार्मुङन् व्यवस्थित ल्याखाःन् तयेकु इसी शंका मद खुसी चायन चोनगु । आन्थिनुङ थितानिस्ता खँउरी हरितु मलेउ थिनागु मनकु लुयेन् येउ जुयलागिन् । जिन थपस्ति उकु हातिङ खँ प्वन्केई म्वालेन चोनगी । ऊ खँ थपिसीन् थुयन हाखेन ओन्स बाँलकु जुुएउ हङन जन थउ विचार दमु ।
१. वि.सं. २००८ दँकु स्वाङ चुल्काप्सीं (आउ चुलिकासिं हङ ताइदमु) किरन् नयेन् च्वङ अवस्थाकु डइफरइ हङन् द्वाल्खा गुठीये हाबिये (पूर्व) दुज (सदस्य) श्री नरेन्द्रबहादुर श्रेष्ठन् २०६८ दँकु सिमा ठयेन हायेन् तैयार येङन् तयेकु २०७० दँकु दकये चैत महिनाकु ड्वाक्कु फस ययेन् डयेन्लि जुकुन नरेन्द्र दाई न तु मगकु लुँ थपेङन् आमताक्कुये द्वाल्खा गुठीये मुलमि (अध्यक्ष) माधवमणि राजभण्डारीन् यल देशकु च्वङ्गु भीम शाक्य (कालिगढ) त सत्त हायेन् तकेये खेऊँ ।
तर आऊ ११ दँकुतु हात्त उ चुल्काप्सींये विकल्प हङन् उलि चाँडतु सिमा हाइमल्दन ? आमुङ् गत्केङ ढ्याबा खर्च येङन् सर्छिदोलत्या (डेढलाख)टाका ढ्याबा धरौटी वन विभाग तयेन्तरइ हङ खँङ् ताइदत इथि येरिमल्गु कारण थुइ मर्फगु । जिन ऊ खँ सार्वजनिक रुपन थपे जवाफ फोङन चोनगी । हात्त हर्स जि थिनागु गत्केङ द्वाल्खामीपिसिन् ईनागु साझि खँ थुई मल्गु जरुरी दुम ।
२. ईथितु ङिए इलये धुपासः हात्त भीमसेन देउकुजुकुन् ल्हाहान् इल्ये धुपास च्यारिजिर मेबु (सिन्का) धुपास च्यारिमजिर हङन् तये ? मेबु धुपासनरी मभिङ्गु व्यथा(क्यान्सर रोग)न् थियेउ ऊ फण्डा गुन्गुरी डाक्टर न गिबी गिथि जुर हङन् तये दमु ? ऊ संसारये दोखुबल्येङ् धुप च्यातहिन् । ‘क्यान्सर’ वा चुरस व सूर्तीये कुँनुङ् जुइफरइ, ऐराकनङ् जुइफरइ । आमु हातिङ् ‘ग्यारेण्टी’ मद । द्वाल्खाये देक्क्वारकुङ् वा सिन्का धुपास येइँ मजिरले । पोँटये फारालान् दकेये ‘सिन्का’ धूपास अशूद्ध जुर हङन् मेबु हल्लाङ् ताइदत । पोँट गिथि येङन् अशुद्ध जुर, उ झन् सित्ङङ् म्वात्ङङ् मल । जात्रामात्रा सिकु मिपिस्त विचारफर उइँत उ तु सिन्का धुप च्याङ यलेङ् ख्वइँदम छिजीन् थउतु ल्हाहाकु टाक्कलटुले च्याङन् वङ दमु ।
ङिल्ये धुपास दकेइत थपिसिन् तालिमये ज्येखँङ् काइबिइ येत्कु हँ ! तर गुन्त ? आले आम दुपान धुप त मल्गु नासकु श्रीखण्ड, रक्तचन्दन, कपुर थिनागु मदक्के मज्यू चीज तये दमु रा मद रा ?
आले मेबु खँ सिन्का धुपये बट्टा भीमसेन देउये शीलाकु थिके थउ छेँकु येङन् च्यारि हत्नसिनुङ देउकु च्वंगु संरक्षकपिसिन् ठोठोलान् थातटुल्ले येइँ मबिये खँकु द्वाल्खा थिगुरी च्वंगु भक्तजनपेन् जुकुन् मखेयेन् पिपानलान् ययेन् देउकु स्याउदारयेउपेनुङ् निराश जुयेन् दुःख चायेन् वङ्गुङ् ख्वइँदत ।
उ गतिविधि हात्त जुर ? हात्त हर्स सितु मसिउपिसिन् सिन्का धुपास येङन् वन्नसिनुङ् पुलिसन टुल्ले ङङन् बिरइ हङङ् ताइदत । भीमसेन देउकु च्वङ्गु गुठियार जुकुन् मखे कि पूजा चल्याकु ‘गुठियार’ मैत्री स्वयेन् भक्तजन मैत्री जुइमल्गु खेऊँ । येउताङ् धुलो तयेन् धुपास दकेर्सं आनागु धुपास न नासर न बाँलस्के छ्वयेन ओन । आउ येउ भीम एकादशी टुल्लेकुतु ऊ ‘धुप’ये बारेकु लितङ् बिचार (पुनःविचार) येङन् चल्केइत ध्यान तयेउ हङ आश दमु ।
३. भीमेश्वर गुठी व्यवस्थापन समितिकु दउ ढ्याबा आउ नक्क दकेये भीम पुस्तकालय ज्यकुठी जाउ मदिके चल्यारिउरी लागिन् भातिभाति तर्स जियेउ हङन् पुस्तकलायये निस्पुलकु चल्केये (उदघाटन) ज्येखँकु मुलपाहुनामि बागमती प्रदेशसभाये सदस्य भरतबहादुर केसी व विशेष पाहुनामि भोलाकुमार श्रेष्ठन् हङन्दिर्हिन् ।
तर भवितव्य लङन् केसी हातिङ् जुरहर्स गिब्लान् ढ्याबा हाईरीले हङ चिन्ताङ् ख्वइँदत । तर केसीये खँ गुनान् सिरइ ? ख्वङ्गु गुन दमु ? वि.सं. १९९० द, २०४५ द आले २०७२ दकु भुखाप येर ओन । घत्केङ् ठाइँकु प्रलय जुर मि, धनसम्पत्ति सखाप जुर । उ दुःखलगैजु खँ खेउँ तर द्वाल्खाकु वा आँस्टुल्ले नाश म्वजुर मिपेन् मलत । बथर छेँ घत्केङ् पुरान जुयेन्लि भुखापन ठुरिउरी न्हुलु खँ वा मखे जेउ । छिजी देउ हाखेन च्वन उतु देउन रक्षा येङ लागिन् दोखुनु ज्यूकुशल जुयेन् च्वनगु । ऊ खँ छिजिन् थुरगु रा मोथुगु रा ?
४. कालिमन्दिरये व्यवस्थापन व भीमेश्वर भगवत सदन (धर्मशाला) आले भीम पुस्तकालय क्व येइ ध्वन्जु । तर कालिमन्दिरये लुखा हर्स येल्पनुं टियेन्तु च्वन हात्त मचलले ? “तार्चा” वा सज्जनये लागिन् जु खेउँ । खुँ त मखे । खुँन् वा सिकेताकेतु (नियोजित रुपन) खुयेन् येङ खायेउ सत्य छिजिके दमु । कालिमन्दिरकु लुङाये हाकउ मूर्ति खुयेन् येङकु गुन्तङ मतलब मद । आन्थिनु द्वाल्खा शहर दुपान दउ दोखुनु देउपेन् न्येङ्गु ‘परिचय पुस्तिका’ द्वाल्खा गुठीये हाबिये मुलमि (अध्यक्ष) आत्माकृष्णये खर्चकु कालिञ्चोक युवा क्लवये अध्यक्ष अनिलचन्द्र श्रेष्ठन् डिजाइन येङ पित येइ ध्वन्जु ।
५. भीम उकादशी हाखेन लिखन येउ दर्शनार्थी–भक्तजनपेन च्वइँत दकेये धर्मशालाये कोबी कुठा व थाबी तलाये निस्गुर कुठान् मगर्स कालिमन्दिरकु थप्सिन्तु दके च्वङ धर्मशाला चारङ दके तइ मल्यौ । माघये खोङौ ब्यालाकु ‘खुल्ला र्सग वा क्येङन् तइमजिले मखेरा ? ईनागु दोखुनु खँकु गुनान चासो कायउ ?
६. आम्दानी त बाँलस्के व्यवस्थित येङन् जुकुन् खर्च येरिमल । द्वाल्खा पुरातात्विक ठाइँ (क्षेत्र) जुये लागिन् पुरातत्व विभागये अनुमति माकाके दकेइ मजि । केसी हातिङ जुर्स विभाग न प्राविधिक, आर्थिक जुकुन मखे ‘दकेइ ध्वङ संरचना’ ठुरीत आदेश बिर्स नगरपालिका वडालान् आन्थितु येरिमल । थिगुर खँ दख्खिनखेन्नये न्हुलु लुँखा ड्वङ दमु आमु हात्त आँकु दकेये ? बरु नाश्वर देउलान् थात ठोठ गयेन् भीमेश्वर थ्येङ मुल हङन् क्येइँरी ल्याखाःन् दकेये जुर्स आमुरी सार्थक जुउरा ?
इसिन् सिरगु थप्सिन् ढ्याबा (तलब) भत्ता हातिङ मकायेन् मनयेन् सेवा बियेन् ज्ये येङन् च्वनगु । पशुपति क्षेत्र विकास कोषये हाखेनये दुज–छ्याञ्जे (सदस्य–सचिव) गोविन्द टण्डन्न लोखुटुल्ले थउतु छेँलान् बुयेन् येङ्गुजु । द्वाल्खाकु ‘बोतल’ये लोखु ङ्यारितु माल, ठाइँठाइँकु वति येर । आम कारण्न धर्मशालाकु च्वङ्गु, देउ स्याउदाइत येउ (जेष्ठ नागरिक, मुचापिस्तङ् जिके)पिस्त पाइखाना (शौचालय) सुन्हितु ख्वाल सिइत म्वरलुइत येल्पनुं हायेन् च्वङ्गु वति दक्येइ मल्यौ रा ?
द्वाल्खा भीमेश्वर देउय् भक्तजनपेन् ऊ दोखुनु ज्येखँ थापरे २०८१ दँये भीम एकादशीन्नसी लागु जु ख्वइँ थद हङन् ड्वाक्कु आश मनकु तयेन् च्वनहिन् । च्वनगु ।।
जि अमरकुमार प्रधान, श्री दोलखा भीमेश्वर गुठी व्यवस्थापन समिती न थावि चोयन तय खँ सार्वजनिक रुपन जवाफ विएन थप्सीन् थेकेई मल्गु जुयलागिन् सार्वजनिक रुपन खँपेन ङेङन तरगी, उ खँ जन जुकुन ह्ेयस मखे दोखुनु द्वाल्खावासीपे ह्ेयस जुयन चोङ लागिन् राक मयेङन् वय जवाफ थप्सीन विईत हङन आश काय दमु ।
बुये ठाइँः द्वाल्खा भी.न.पा. २ नक्छेँ
च्वङ ठाइँः झम्सिखेल ल.पु. म.न.पा. ३.