उ बाँपिझ्याला निसोदँ दयेन् निपिदँ क्यिन । आन्थितु अनलाईनकु हिल्केय निस्दँ पुरा जुयन सोदँ किन । उ निपिदँ क्यिङन्लि वा ल्यास्म्हा जुयेन् निभार त्वउथेँ त्वइमल्गुजु । ओर्गसीय् सिमाय् काँचाथेँ झाँगइ जुइमल्गु जु खेउँ । तर उन् नक्कतुनी हाकोँङन् अङ्गलय् भर कायेन् टुटि ल्येइ म्वालेन् च्वन उ हाति इथि जुरले ? वय् खेउसर् गुनान् पितकायेउ ? मखेउ खँ ल्हाइ त वा गुनानुं सेइँ माबाल् जेउ शायद । मिपिसिन् थउ न्यिले गुखी थउ तु चर्फुङन् छोइ मफउ हर्स मेप्सिन् खिस्टा व सुँ म्वालेन् खवलेन् हायेन् गुखि न्यिलेन् नक्क चकटी थाइत छेँ ग्वयेन् च्वइँ म्वाल्नसिनुं सह मयेत्हिन् ।
बाँपीझ्याला पति त हाबि नक नक बुकेइत स्वाला ग्वउ साङतपेन् गुनुं ड्वाक्ड्वाकु पदकु थेङन् लिचिल्हिन्, गुनुं उ पति नाप ज्ये येत्न येत्नं जहान दके कुठाकु सुल्हिन्, गुनुं उक्लान् हातिं नाप्लरिउरि भर मद हँगन् त्वार्त ओन्हिन् । आले थउ मुचा बुकेयेन्लि आमु मुचा त स्वइ मल रा माबाल् रा..? उ खँ थुकेइ मल्दन । बामा मदउ टुरा मुचा त ल्वाप्ठोङन् लहियेन् हाक्वंके लिङाकेइ म्वाल्नसिन् आम्त बोल बिइउरि रा श्याबास् बिइउरि.. मसये खँ सेङन् म्वथुये खँ थुकेइरि ज्ये येरिलौ ना.. ए उ बाँपीझ्याला हँग पति वा फलानोय् ख्वालपति जिन, ए उ पति वा आपे बाय् तु बिर्ता थिनागु येङन् तरै हङन् नामन्ते खँ ल्हायेन् लिङार्न गुने नासकु हाकौ किरेउले..? उ खँ थुकेइ सकेइ मल्दन ।
द्वाल्खा नेपाल भाषा त म्वात्केइलौ, द्वाल्खा खँ व द्वाल्खाय नेपाल भाषा हाति हर्स बाँलरेउ थिपुल दोखुसेनुं ल्हाहाचिन्ह तइलौ । इतिहासय् दुपान मूल खँ दइतु मल, आमु मूल खँ त पर्वते भाषालान् न्वन्हार्न मौलिक हकु जुर, छिजिन् हरितु मल्नसिन् मूल खँ हरि मल्गु खेउँ, तर हतगु छिजि मौलिक, छिजि संस्कार, छिजि परम्परा… ग्वाले भाषाविद्पेन् गिबि तान ? कुठा दपान्, दोप्टाकु च्वङन्, वतिखेन्न हलेन् उ खँ थात ल्वाप्डोयेङ् ? ल हरिलौले उ संस्कार, परम्परा, संस्कृति व मौलिक हङ खँग्वारा (शब्द) त छिजि खँन् हाति हरिमल ?
द्वाल्खाकु आखर येक्कु ब्वङन् ‘डाक्टर’ मानय् लिखन् च्वंगुपेन् ल्याखा येरि मफक्के दमु, इन्जिनियर दमु, डाक्टर दमु, न्यायाधिस दमु, प्रोफेसर दमु, सिडिओ दमु, ग्वाले ग्वा.. गुनानुरि खँ मूलोँ (व्याकरण) दके तयेन् तरै ? गुनानुरि ङेङसर् व लिपुल्केय् सर् (सवाल जवाफ)य् साँफर पितकायेन् तरै ? खालि द्वाल्खाय् इतिहास हत्चु मञ्जुश्रीय् नामकार्जु, इन्द्र सिंय् ढ्याबा दमु हत्चु, भीमसेन् पाण्डवय् बखान् लार्जु गत धोन इतिहास । इतिहास त तु छिजि मूल खँन् हाति हङन् ओँसिकेइरि हङ आखर खँग्वारा म्वालिलौ ना आलेतुका ए.. द्वाल्खाय् दुबि दउ मूल भाषा वा उतुका जिन हङन् सियेउले ।
उ यिनागु खँपिस्त पित हाये छिजि थउ दुपानय् मूल हा कु थेङन् छिजि नाम जाकेइलौ हङ नुगरकु तयेन् इसि लिङाय् खेङ् मेबु हातिं मखे । ऊ तु अभियानकु छिजि दोखुसेयङ ग्वाहारय आश आले विश्वास कायन चोनगु मेवु हातिङ मखे ।
उ पति त छिजि दोखुसेय ग्वाहारय आवश्यक दमु ग्वाहार यरीलौं, यङन चोन्गुपिस्त हाखेन उईत ग्वाहार यरीलौं । जय द्वाल्खा
