गत्केङ मिन थमुन खेज नईरीय फाईदा व वेफाईदाय वारेकु हङ खँ सिरगु ज्यउ । तर थय बाँलकु स्वास्थ्य लागिन् न्हिछिन गुल्गर खेज नर्स जिएउ व वत गिथी बुत्केईरी हङ बारेकु सिरगु रा ?
चिनकु करिव १० लाख मिपे नाप यङ थिगुर अनुसन्धानन् थे न्हिछीन थिगर खेज नर्ङ नुगरय रोगय खतरा त कम यरी फरई ।
सम्वन्धित विशेषज्ञपिसिन् बाँलकु स्वास्थ्यलागिन् खेज नईरी सल्लाह विरहिन् । नाप नापङ गत्के खेज नर्ङ शरिर त बाँमलस्के असर यतै हङ सल्लाहङ विरै ।
न्हिछिन गुली खेज नईरी ?
गत्केथे डाक्टरपिसिन् जा नाप खेज नईरी सल्लाह विरहिन् हात्तहर्स खेजकु गत्केथे पोषक तत्वपेन दमु । उकु भिटामिन ए, डि, बी व वि १२ नाप नापङ लूटिन व जिएजेनथीन थिनागु पोष्टिक तत्वपेन नाप लतै । उ तत्वपेन मिखाय लागिन् गत्के फाईदाजनक जुर हङ ।
ब्रिटेनय डायटियशयन डा. फ्रेंकि फिलिप्सय खँ थे न्हिछीन थिगर आले निस्गर खेज नर्स जिर । आमुन हाखेन हतै गत्के खेज नर्ङ हातीङ ग्यारी माबाल तर गुङ नय चिज गत्के नर्ङ आमु चिजलान् नापलकु पोष्टिक पदार्थ नाप मलत आमु जुयलागिन् ईनागु खँकु ध्यान विई मल हङन तरै ।
आमुजुयलागिन् डाईटिशियनन् पोष्टिक तत्व नईत सल्लाह विरै । खेज प्रोटिनय बाँलकु व भिङ्गु स्रोत खेङ तर छिजिन याद यरी मल्गु हाती हर्स छिजिन मेवु नय चिजलानुङ प्रोटिनपेन काई धोन्के तरगु । आवश्यकता सोयन निस्गुर सोगुर गुणा प्रोटिन न मृगौलात असर यकु ख पित हायत तरै ।
खेजकु गुल्प कोलेस्ट्रोल दउ दसी नापलत आकुलान्नसी ब्रिटिश हार्ट फाउण्डेशनन् सन् २००७ कु थिगुर हप्ताकु सोगर खेज नईरी सल्लाह वियन तरै ।
कोलेस्ट्रोल :
नेशनल हेल्थ सर्भिसय थे खेजकु बात्चा कोलेस्ट्रोल नापलर्सङ आमे मात्रा छिजि हिकु सेचुरेटेड फ्यालान् बनईजु कोलेस्ट्रोललान् ड्वाकु समस्या पितकाई फरई । मेवु शव्दकु हरिमल्र्ङ खेजय कोलेस्ट्रोल ड्वाकु समस्या मखे । सेचुरेटेड फ्याटलान् बनई जुउ कोलेस्ट्रोन न ड्वाकु समस्या पित काई फरई ।
खेजकु करिव ४.६ ग्राम आले थिगुर चम्चा दाकु दमु । तर वय थिगुर चौथाई ब्व जुकुन सेचुरेटेड दमु । हरिमल्स छिजि शरिरय कोलेस्ट्रोर स्तर न गत्के असर पारई मयत । तर खेजकु क्रिम आले वटर छ्यात्ङ मेवु खँ खेङ ।
साल्मोनेला ब्याक्टेरिया :
ब्रिटेनय हाखेनय स्वास्थ्यमन्त्री एडविना कुरीन सन् १९८८ य डिसेम्वरकु ब्रिटेनकु उत्पादन जुउ गत्केथे खेजकु साल्मोनेला व्याक्टेरिया दमु हङन सिके दिरहिन् । उ व्याक्टेरियालान् स्वास्थ्य य लागिन् गत्केङ खतरनाक दकेय खँ सिदत ययन चोन । आमुजुयलागिन् आमे खँ थे ब्रिटेनकु खैलाबैला मत्च्यात्चु । आमुन्ली एडविनान् थउ पदलान् राजीनामा विई मल्दन । आन्थि जुर्सङ, आमताक्कु खेजकु साल्मोनेलाय हातिङ समस्या पक्कै दउजु । आमु जुयलागिन् सन् १९९० टुल्लेय खेज उत्पादन यकुपिसिन् थिगुर खोप ज्यखँ शुरु यङन तउजु ।
आमे सुईदँन्ली ब्रिटेनय खेजय दुनियाँकु दोखुनुसोयन सुरक्षित दमु । कम्तीकुङ साल्मोनेलाय मामलाकु वा पक्कै । आकुय बजारकु नापलकु गत्केथे खेजकु आउ लायन मार्क ल्याएन तरै गुने अर्थरी खेज विउ खा त री सोल्मोनेलालान् बचई जुउ सुई वियन तरै । ओन्गु दँकु जुकुन प्याटामारी मिसामी व मुचापिस्त लायन मार्क खेज सुरक्षित दमु हङन् पित हायन तउजु ।
खेज त गिथी बुत्चेकईरी ?
गिथीटुल्ले खेजत बुत्केईरी खँ दमु । वत गत्केङ साधारण तरिकान बुत्केर्स जिर मोङन नर्स बाँलकु । गत्केथे डाईटिसियनय खँ थे खेज त चिकनकु बुत्केई मजी हात्त हर्स ईथी यर्स उकु दउ दाकु व कोलेस्ट्रोय मात्रा बढई जुर ।
काँची व हल्का रुपन बुत्केय खेज, जस्तै मायोनिस व आइकिसकु तरै आमु तरिका सही जुर । तर फुड पोईजनिङय डर दमु हर्स खेज त बाँलस्के मोङन नई मल ।
खेज त गिथी भण्डार यरीउरी ?
टपज्याकु खेज गुल्पनुङ ड्यारी मटे । उकु धुलो व व्याक्टे«रिया दुत स्वाक्टाईरी सम्भावना गत्के दमु । बिबिसी गुड फुडन विए सल्लाहथे खेज त फ्रिजकु ट्वाप चिएन तई मल । खेज त गुल्पनुङ फ्रिजय लुँखाकु तई मटे । वत खोगके तईयलागिन् फ्रिजय मुल बडीकुतु तई मल । काँची खेजय त्वाएउ ब्व त बट्टाकु तयन सोगुर हप्ताटुल्ले फ्रिजकु तयन नई जिर । गुल्परी आमे म्वासउ ब्व त सोनुटुल्ले नई जिर । म्वासउ ब्व त गाई मविई लागिन् बात्चा लोखु छ्याङन तईरी आले बुत्केई ताक्कु लोखु ङङ्न छोसिन् । खेज फ्रेस खेङरा मखेरा हङन सिईरी तरीका वा गत्केन सिरगु ज्यउ तर मसिर्स खेज त लोखुकु ठुङन सोसिन् न्हुलु जुर्स लोखुकु डुन पुरान जुर्स पुखुर ज्वाल उ थिगुर न्हुलु व पुरान हङन सिकेईरी तरीका दुपान लत ।
खान खेज छोय २८ न्हि टुल्ले नई जिर ।
खेजय एलर्जी ?
गुन्त गुन्त खेजय एलर्जीङ जुर । गत्केथे डादँ सोयन कोतय मुचापिस्त ईनागु समस्यापेन खोईदमु ।
खेजय एलर्जीय लक्षणपेन ः
– मुथुय वरिपरि हेगयन मोईरी,
– प्याटा स्यारीउरी,
– लोई यईरी,
तर ईनागु रियाक्सन घातक री मोजु । यदी छिजि गुन्तङ खेजलान् एलर्जी जुर्स डाक्टरके सल्लाह काई मल ।
