क. पशु धन बीमा
ख. पन्छी बीमा
ग. बाली बीमा
घ. माछा बीमा
कृषि बाली तथा पशुपंछी बीमाले कृषकहरुलाई आफ्नो व्यवसायमा विभिन्न कारणबाट हुने क्षतिको समयमा आर्थिक राहत प्रदान गर्दछ । यस अन्तर्गत निम्न बमोजिमका बीमाहरु गर्न सकिन्छ ।
बरिष्ठ पशु स्वास्थ्य प्राविधिक
क. पशुधन बीमा
बीमाका विषय वस्तु :
यस अन्तर्गत दुध, मासु, ब्रिडिङ्ग पशुश्रम, ऊन आदिका लागि पालिने पशु गाई, गोरु, भैसी, राँगो, साँडे, चौरी, याक, भेडा, बाख्रा, खसी, बोका, बंगुरहरुको बीमा गरिन्छ । बीमालेखमा समावेश जोखिमहरु र दाबी भुक्तानीको सीमा :पशुमा लाग्ने विभिन्न किसिमको रोगहरु, दुर्घटना तथा प्राकृतिक प्रकोप आदि जस्ता जोखिमहरुको कारणबाट मृत्यु वा पूर्ण रुपमा अशक्त भएमा निम्न बमोजिम दाबी भुक्तानीको सीमा रहेको छ ।
१. मृत्यु भएमा बीमाङ्कको ९०%
२. पूर्ण स्थायी अशक्त भएमा बीमाङ्कको ५०%
बीमाका लागि अधिकतम बीमाङ्क रकम र उमेर ।
(उल्लेख मुल्य वा वास्तविक मुल्य जुन कम हुन्छ सोही अनुसार बीमाङ्क रकम कायम गरिनेछ) ।
बीमा शुल्क :
बीमा शुल्क दर ५% बिमाङ्क रकम (पशुको मूल्य) मा लाग्ने छ सो सँग टिकट दस्तुर रु.५ का साथै मूल्य अभिवृद्धि कर(मु.अ.क) १३% समेत जोडेर बीमा शुल्क प्रति वर्ष तिर्नु पर्नेछ । उक्त बीमा शुल्कको २५% मात्र बीमितले तिर्नुपर्नेछ र बांकी नेपाल सरकारको अनुदानबाट व्यहोर्ने छ ।
बीमा दावी नलाग्ने अवस्था :
१. हराएमा वा चोरी भएमा ।
२. निर्धारित अवधि भित्र दावी प्रक्रिया शुरु नगरेमा ।
३. बीमा शुल्क नबुझाएको अवस्थामा र नवीकरण गनुपर्ने बीमालेख समाप्त भएको ७ दिन भित्र नवीकरण नगरेमा ।
४. सङ्केत पट्टा मृत पशुधनको शरिरमा नभेटिएमा ।
५. सङ्केत पट्टा कुनै कारण विशेषले हराएमा सोको जानकारी तत्काल बीमक वा तोकिएको संस्थालाई नगराएमा ।
६. चरन, स्वास्थ्य उपचार र प्रजनन प्रयोजनको लागि मात्र गोठ देखि ५ किलो मिटर भन्दा वढीको दुरीमा दुर्घटना भएमा ।
७. जुन प्रयोजनको लागि ल्याएको हो सो बाहेक अन्य प्रयोजनमा प्रयोग गरेमा ।
८. विक्री गरि स्वामित्व हस्तान्तरण भएमा ।
९. झुुट्टा विवरण दिई बीमा गरेको भएमा ।
बीमा गर्न चाहिने कागजातहरु :
पशुधनको बीमा गराउन बीमितले कम्पनीबाट उपलब्ध बीमा प्रस्ताव फारम पूर्ण रुपले भरी बीमा गराउने पशुहरुको विवरण खोल्नु पर्ने छ । साथै पशुधन बीमा स्वास्थ्य विवरणमा सम्बन्धित पशु चिकित्सक÷प्रविधिक द्वारा प्रमाणित पशुको स्वास्थ्य विवरणहरु भराएको हुनुपर्छ ।
दावी गर्न चाहिने आवश्यक कागजातहरु:
बीमा गरिएका पशुधनको मृत्यु वा पूर्ण अशक्त भएको ३ दिन भित्र बीमकलाई सुचित गर्नुपर्ने छ । १५ दिन भित्र सक्कल बीमालेख, पूर्णरुपले भरेको दावी फारम, पशुधनको मृत्यु दर्ताको प्रमाण पत्र, पशु प्रविधिक÷चिकित्सकको प्रमाणित पत्र, कम्तिमा २ जना संधियारको सर्जमिन मुचुल्का र पशुधनमा लगाएको सङ्केत पट्टा पेश गर्नुपर्ने छ ।
अन्य :
सङ्केत पट्टा पशु चिकित्सक/ प्रविधिकबाट लगाउनुपर्ने छ ।
क्रमशः…….
