“व्याहा यरीउरी निदँ पारी” नाराय व्यहारीक पालन बाँकेकु समूदायस्तरकु यत्केईत सरोकार तउपिस्त गत्केङ ठाकउ खोईदयन चोन । बाँके जिल्ला दुपानाय गत्केङ ल्यासीमिसापेन, मईपेन व मईचापेन संस्थागत रुपन जनचेतना विउ ज्य खँकु लगई जुर्सङ विशेष यङन मुस्लिम आले मधेशी जातीय मुचापे व्याहा दिकेई मफईरी चुनौती दउ मुचापे अधिकारकर्मी साहिल अन्सारीय थौ खँ दमु ।
जिल्लाकु मुचा व्याहा गुलिन यङन चोनहिन् बाँलकु तथ्याङ्क मदर्सङ मुचा व्याहा बढई जुयन ओन्गु उ क्षेत्रकु ज्य खँ यकु खलकपे थौ खँ दमु । ओन्गु आर्थिक दँकु जिल्ला प्रहरीय ज्यँकुठी बाँकेकु चोयन व मुथुन ५० गुर सोयन गत्के उजुर परई जुर्सङ दोषी त कारबाही जुउ खोई मद । “उजुरीय ल्याखाः ओल्तेचा खोईदउ जुकुन खेङ, मुस्लिम व मधेशी जातीय मुचा व्याहा वा जुयनतु चोन हङ मुचापे लागिन् ज्य खँ यङन दिउ मयजु कमला पन्तय थौ खँ दमु । जिल्ला प्रहरीय ज्यँकुठी मुल मि प्रहरी उपरीक्षक भाजु ओम बहादुर राणान थिस्गुर खलक जहानय थिगठकु जुउ मुचा व्याहा कानूनन् टिई मफयलागिन् मुचापिस्त सोयन मुचापे बाँ मा त तु जागरण यरी मल्गुृ थनुय आवश्यकता दमु हङन दिरहिन् ।
भाजु ओम बहादुर राणाज्यु न हङथे मुचा व्याहा दिकेईत सरकारी आले गैरसरकारी खलकपिसिन् पुलिसय नापय थिगठकु ज्य खँ यङन चोनहिन् तर उ ईथी प्रयास यत्ङ यत्ङङ दिई मफयन चोन हङनदिर्हीन ।
नेपालय कानूनय बिपरीत व्याहा यत्केउ यकु त सोदँ कुईरी व सुईधोल ढ्यावा जरिवाणा यरीउरी व्यवस्था दमु । आन्थितु मुचा व्याहा यरीउरी कानून बाँलस्के कार्यन्वयन जुई मफईरी थनुय चुनौती दमु । उ जुयलागिन् मुचा व्याहा बढई जुयन थात ओङन चोन । मुचा व्याहा दिकेईरीय लागिन् स्थानिय सरकार व खलकपे थिगठकु पहल यरी मल्गु खोई दमु हङ अधिवक्ता भाजु विश्वजीत तिवारीयय् थौ खँ दमु ।
बाँके जिल्ला मधेशी व मुस्लिम जातीय बाहुल्यता दउ जिल्ला खेङ । विशेष यङन उ जाती २० दँ मथेन्ङतु व्याहा यरीउरी चलन दमु । तर कानूनन् २० दँन् ली जुकुन व्याहा यरीउरी व्यवस्था यङन तरै । वल्तेचा ला सोयन हाखेन मिचय व्याहा झिम्खुदँ कु यरी खोईमल हङ माग दउजु । उ माग त समाजन् गैरकानूनी माग हङन टिप्पनी यङ खोईदमु हर्स समूदाय दुजपेन वय पक्षकु खोईमद ।
ङादँ हाखेन नेपालगञ्जकु हिल्केय बालमैत्री स्थानीय शासन अभियान मुचा व्याहा सम्वन्धी चोय खँ समावेश यत्चु । वय कार्यन्वयन पक्ष प्रभावकारी जुई मफउनी । उ अभियान अन्तर्गत ज्य खँ न गती काई मफयन्ली मुचा व्याहा दिकेईरी सम्वन्धी मुद्धापेन गसान गसान किपान किङथे किङन ओङन चोङ खँकु सरोकारवालपिसिन् पिर कायन चोङ खोईदमु ।
मुङन २३ गुर वडा दउ नेपालगञ्ज उपमहानगरपालीकात ङाँद हाखेन सन् २०१७ टुल्ले बालमैत्री नगर घोषणा यरीत ४० गुर सूचाङ्क तयार यङन ज्य खँ हिल्के ययन यङन चोङ खेउ । आमु मध्ये मुचा व्याहा दिकेईरी चोय खँङ आकु समावेश यङन तउजु । सम्वन्धित निकाय दाति अभियानय ज्य खँकु समन्वय यरी मफयन्ली तोकेङ घडीकु बालमैत्री नगर घोषणा जुई मफर्जु । अभियानय ज्य खँ हिल्केईकु तु चोन्सङ घडीरी हर्स तोकेङ मद हङन नेपालगञ्ज उपमहानगरपालीकाय सामाजिक केन्द्रय मुलमी भाजु कृष्ण प्रसाद जोशीन् सिके दिरहिन् ।
आउङ मुचा व्याहा कोतकाकेईत जिल्ला प्रशासनय ज्यँकुठी, प्रहरी संगठन, नेपालगञ्ज उप–महानगरपालीका, कोहलपुर नगरपालीका, गाउँपालिका, युनिसेफ, सेभ द चिल्ङ«ेन, बाँके युनेस्को क्लव, बागेश्वरी असल शासन क्लव सुत्ता सरकारी आले गैरसरकारी निकाय क्रियाशिल जुर्सङ नतिजा हर्स सोचेङ्थे यई मफय खँ सरोकारवालाय पदाधिकरीपिसिन् सिकेदिरहिन् । यउसा जुर्सङ उ थिगुर रोगय रुपकु बाँकेकु मुचा व्याहा यरीउरी गु विकास जुयन चोन आम्त दिकेईत सरकार आले गैरसकार खलक खेन्नलान् पहल यरी मल्गु ईसी थउ खँ दुम ।
सारेङ : न्हिपती नेपाल समाचार पत्र
